ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវបានបង្កើតឡើងជាយូរមកហើយដោយផ្ដោតលើគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម និងតម្រូវការទីផ្សារនៃប្រទេសទាំងពីរ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការសម្រេចចិត្តនាពេលថ្មីៗនេះរបស់រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការដំឡើងអត្រាភាគរយពន្ធនាំចូលលើផលិតផលកម្ពុជាបានធ្វើឱ្យមានការព្រួយបារម្ភថា អាចនឹងជះផលអវិជ្ជមានដល់ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជាជាមួយនឹងសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏ដូចជាការនាំចូលផលិតផលរថយន្ត។
សំណួរសំខាន់មួយដែលកើតឡើងគឺ ថាតើការដំឡើងពន្ធពីសំណាក់មហាអំណាចអាមេរិកដែលដឹកនាំដោយរដ្ឋបាលលោកប្រធានាធិបតី Donald Trump នឹងជះឥទ្ធិពលលើការនាំចូលរថយន្តពីសហរដ្ឋអាមេរិកមកកាន់ប្រទេសរបស់កម្ពុជាជាឬទេ? ដើម្បីឆ្លើយសំណួរនេះ យើងត្រូវស្វែងយល់ឱ្យច្បាស់ពីចំណុចសំខាន់ៗដូចជា៖
+ ព័ត៌មានលម្អិតនៃគោលនយោបាយពន្ធគយរវាងប្រទេសទាំងពីរ
+ ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា-អាមេរិក។
+ ផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចដែលអាចកើតមានលើការនាំចូលរថយន្តពីសហរដ្ឋអាមេរិក
+ ការឆ្លើយតបដែលអាចធ្វើបានពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឬវិស័យធុរកិច្ចនៅកម្ពុជា។
ស្វែងយល់ពីការដំឡើងអត្រាពន្ធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកមកលើផលិតផលរបស់កម្ពុជា
រដ្ឋបាលសហរដ្ឋអាមេរិកបានប្រកាសពីការផ្លាស់ប្តូរដ៏សំខាន់នៅក្នុងគោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្មរបស់ខ្លួននៅក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥នេះ ដោយការដំឡើងពន្ធខ្ពស់លើផលិតផលដែលនាំចូលពីប្រទេសដែលមានអតិរេកពាណិជ្ជកម្មជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ពោលសម្ដៅប្រទេសដែលមានការនាំចូលផលិតផលច្រើនទៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងនោះ ក៏មានទាំងកម្ពុជាផងដែរ។ ជាក់ស្ដែងកម្ពុជាអាចថា ជាប្រទេសដែលអាមេរិកដំឡើងការយកភាគរយលើអត្រាពន្ធនាំចូលខ្ពស់ ដោយប្រឈមនឹងអត្រាពន្ធនាំចូលរហូតដល់ទៅ ៤៩ភាគរយ លើការនាំចូលផលិតផលនានាទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក។
ហេតុផលនៅពីក្រោយការដំឡើងពន្ធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក
រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកបានលើកឡើងពីហេតុផលជុំវិញនឹងការដំឡើងពន្ធចំពោះប្រទេសនាំចូលផលិតផលទៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិកដោយសារសំអាងលើហេតុផលថា ដើម្បីកាត់បន្ថយឱនភាពពាណិជ្ជកម្ម ជាក់ស្ដែងបើនិយាយពាណិជ្ជកម្មជាមួយកម្ពុជា គឺសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងខាតបង់ច្រើន ជាក់ស្ដែង នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៤កន្លងទៅ កម្ពុជាបាននាំចេញទំនិញទៅអាមេរិកជាង ៨,២៣ពាន់លានដុល្លារ ខណៈការនាំចេញរបស់អាមេរិកមកកម្ពុជាមានត្រឹមតែ ២១៧លានដុល្លារប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះបានន័យថា សហរដ្ឋអាមេរិកគឺខាតបង់តាមរយៈការរកស៊ីជាមួយកម្ពុជា ហើយនេះជាប្រការដែលតម្រូវឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកដំឡើងអត្រាពន្ធពីកម្ពុជា ដើម្បីកាត់បន្ថយឱនភាពពាណិជ្ជកម្មរបស់ខ្លួន។
ហេតុផលមួយទៀត គឺសហរដ្ឋអាមេរិកអះអាងថា ដើម្បីការពារលំនឹងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន ដោយពន្ធគយអាមេរិកត្រូវបានរៀបចំឡើង ដើម្បីលើកទឹកចិត្តដល់ផលិតកម្មក្នុងស្រុកបន្ថែមទៀតនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក និងកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកតែលើការនាំចូល។
ហេតុផលមួយទៀតដែរ គឺការពិចារណាអំពីភូមិសាស្ត្រនយោបាយ អ្នកវិភាគមួយចំនួនជឿថា សហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងប្រើប្រាស់គោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្ម ដើម្បីដាក់សម្ពាធលើ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ព្រោះសហរដ្ឋអាមេរិកបាននឹងសង្កេតឃើញថា កម្ពុជាកំពុងមានទំនោរនយោបាយត្រូវគ្នាជាមួយមហាអំណាចចិនដែលគួរប្រជែងរបស់ខ្លួន។
តើផលិតផលអ្វីខ្លះដែលរងផលប៉ះពាល់?
ការដំឡើងពន្ធនេះអនុវត្តជាចម្បងលើផលិតផលសក្ដានុពលរបស់កម្ពុជា ដូចជា៖ ផលិតផលសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង កង់ សម្ភារៈធ្វើដំណើរ និងកសិផល ដែលផលិតផលទាំងនេះសុទ្ធសឹងតែជាផលិតផលដែលជួយឱ្យកម្ពុជាកើបលុយនៅទីផ្សារបរទេស។ ការដំឡើងពន្ធមានន័យថា ក្រុមហ៊ុនផលិតរបស់កម្ពុជានឹងប្រឈមមុខនឹងការចំណាយខ្ពស់នៅពេលនាំចេញទៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលអាចកាត់បន្ថយតម្រូវការ។
អំពីទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិក
ការនាំចេញពីកម្ពុជាទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក
សហរដ្ឋអាមេរិក គឺជាទីផ្សារនាំចេញដ៏ធំបំផុតមួយរបស់កម្ពុជានៅឆ្នាំ២០២៤៖
+ ផលិតផលសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងសម្ភារៈធ្វើដំណើរមានជាង ៦០% នៃការនាំចេញរបស់កម្ពុជាទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក
+ ផលិតផលកង់ និងផលិតផលកសិកម្មជាផ្នែកដ៏សំខាន់នៃការនាំចេញបន្ទាប់បន្សំដែលកម្ពុជានាំចេញទៅអាមេរិក។
ការនាំចេញរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកមកកាន់កម្ពុជា
ការនាំចេញរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកមកកាន់កម្ពុជា រួមមានដូចជា៖
+ រថយន្ត និងគ្រឿងបន្លាស់រថយន្ត
+ គ្រឿងម៉ាស៊ីន និងឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក
+ ឧបករណ៍វេជ្ជសាស្ត្រ
ក្នុងចំណោមផលិតផលនាំចូលទាំងអស់របស់អាមេរិកមកកាន់កម្ពុជា ការនាំចេញរថយន្តគឺជាផ្នែកតូចមួយនៃការនាំចេញសរុបរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា តែវាពិតជាមានសារៈសំខាន់សម្រាប់អ្នករកស៊ី ឬឃ្លាំងលក់រថយន្តមួយទឹកៗនៅកម្ពុជា ដែលនាំចូលរថយន្តមកពីសហរដ្ឋអាមេរិក។
តើការដំឡើងពន្ធអាមេរិកនឹងប៉ះពាល់ដល់ការនាំចូលរថយន្ត (Car Import)មកកម្ពុជាដែរឬទេ?
ចម្លើយដោយខ្លី ប៉ះពាល់ដែរ តែមិនមែនប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ទេ អាចប៉ះពាល់ដោយប្រយោល មូលហេតុអ្វីបានជាមិនប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ តែប៉ះពាល់ដោយប្រយោល ខាងក្រោមនេះជាមូលហេតុ៖
ទី១៖ ការដំឡើងពន្ធមិនប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់លើការនាំចូលរថយន្តពីសហរដ្ឋអាមេរិកមកកាន់កម្ពុជា ដោយហេតុថា ពន្ធគយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកអនុវត្តចំពោះតែផលិតផលកម្ពុជាដែលចូលសហរដ្ឋអាមេរិកប៉ុណ្ណោះ និងមិនបង្កើនថ្លៃដើមនៃការនាំចេញរថយន្តរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកមកកម្ពុជាដោយផ្ទាល់នោះទេ។ កម្ពុជានៅតែអនុវត្តពន្ធនាំចូល និងពន្ធស្តង់ដាររបស់ខ្លួនលើយានយន្តនាំចូល ដែលនៅតែមិនផ្លាស់ប្តូរលុះត្រាតែរដ្ឋាភិបាលសម្រេចចិត្តផ្សេង។
ទី២៖ ការដំឡើងពន្ធពីសំណាក់សហរដ្ឋអាមេរិកអាចជះឥទ្ធិពលលើការនាំចូលរថយន្តពីសហរដ្ឋអាមេរិកមកកាន់កម្ពុជា ក្រោមហេតុផលថា ទោះបីជាមិនមានការដំឡើងថ្លៃដោយផ្ទាល់សម្រាប់រថយន្តអាមេរិកដែលចូលមកក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក៏ដោយ ក៏ផលប៉ះពាល់ជារួមនៃពន្ធអាចជះឥទ្ធិពលដោយប្រយោលដល់ទីផ្សារនាំចូលរថយន្តតាមវិធីជាច្រើនដូចជា៖
ក្នុងករណីបើសិនជា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាអាចថយចុះ ដូច្នេះនឹងកាត់បន្ថយតម្រូវការរថយន្តពីសហរដ្ឋអាមេរិក
ដូចដឹងស្រាប់ហើយថា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាពឹងផ្អែកខ្លាំងលើវិស័យនាំចេញផលិតផលដែលបានមកពីវិស័យឧស្សាហកម្ម ដូច្នេះប្រសិនបើការនាំចេញរបស់កម្ពុជាទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិកធ្លាក់ចុះ ដោយសារការយកពន្ធខ្ពស់ ក្រុមហ៊ុនផលិតអាចនឹងកាត់បន្ថយការងារ ឬកាត់បន្ថយប្រាក់ឈ្នួល ដែលនាំឱ្យអត្រាអ្នកប្រើប្រាស់រថយន្តក៏ធ្លាក់ចុះតាមនឹងដែរ។
ប្រសិនបើអ្នករកស៊ី ឬម្ចាស់ឃ្លាំង ឬក្រុមហ៊ុនលក់ចែកចាយរថយន្តកម្ពុជាទទួលរងពីការថយចុះនៃការនាំចេញ មនុស្សតិចអាចមានលទ្ធភាពទិញរថយន្តនាំចូល រួមទាំងរថយន្តអាមេរិកផងដែរ។
កម្ពុជាអាចស្វែងរកទីផ្សារផ្សេងពីសហរដ្ឋអាមេរិក
រថយន្តរបស់អាមេរិកត្រូវបានគេស្គាល់ថា មានគុណភាពធន់ និងតម្លៃសមរម្យសម្រាប់រថយន្តប្រភេទមួយទឹកៗ តែក៏ប្រឈមមុខនឹងការប្រកួតប្រជែងខ្លាំងពីប្រភេទរថយន្តដែលផលិតនៅក្នុងប្រទេសជប៉ុន កូរ៉េ និងចិនដូចគ្នាដែរ។
ប្រសិនបើស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចនៅកម្ពុជាកាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺនដោយសារការដំឡើងពន្ធ ឈ្មួញរកស៊ីរថយន្តអាចងាកទៅរកការនាំចូលពីប្រទេសជប៉ុន ឬប្រទេសកូរ៉េដែលមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ជាជាងអាមេរិក។
ការប្រែប្រួលរូបិយប័ណ្ណដែលអាចធ្វើឱ្យរថយន្តអាមេរិកកាន់តែថ្លៃជាងមុន
ការរំខានពាណិជ្ជកម្មអាចប៉ះពាល់ដល់អត្រាប្តូរប្រាក់។ ប្រសិនបើអត្រាប្តូរប្រាក់រៀលកម្ពុជា ឬប្រាក់ដុល្លារអាមេរិកមានការប្រែប្រួលមិនអំណោយផល វាអាចនឹងធ្វើឱ្យរថយន្តអាមេរិកមានតម្លៃថ្លៃជាងបើធៀបនឹងគូប្រជែង។
ការតបតពីសំណាក់កម្ពុជាទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក?
យ៉ាងណាក៏ដោយ ពីមុនមកកម្ពុជាមិនធ្លាប់ប្រើគោលនយោបាយសងសឹកលើការដំឡើងអត្រាពន្ធគយលើប្រទេសណានោះទេ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រសិនបើពន្ធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកមានឥទ្ធិពលខ្លាំងដល់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា រដ្ឋាភិបាលអាចពិចារណាលើការផ្លាស់ប្តូរគោលនយោបាយដែលធ្វើឱ្យការនាំចូលរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក រួមទាំងរថយន្តមិនសូវទាក់ទាញ។ កម្ពុជាក៏អាចស្វែងរកកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មជាមួយដៃគូផ្សេងទៀតដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ការនាំចូលយានយន្តនាំចូលរបស់ខ្លួន។
និន្នាការទីផ្សារសម្រាប់រថយន្តអាមេរិកនៅកម្ពុជា
ប្រទេសកម្ពុជាមានតម្រូវការរថយន្តកាន់តែកើនឡើង ជាពិសេសរថយន្តជជុះ។ អ្នកប្រើប្រាស់រថយន្តនៅកម្ពុជាភាគច្រើនចូលចិត្ត៖ រថយន្តតូយ៉ូតា (រាប់បញ្ចូលទាំងការនាំចូលពីសហរដ្ឋអាមេរិកនូវរថយន្ត Toyota Highlander, Camry, និង RAV4 រថយន្តរបស់ក្រុមហ៊ុន Ford និង Chevrolet ដែលនាំចូលផ្ទាល់ពីអាមេរិក និងម៉ូដែលរថយន្តល្បីៗរបស់អាមេរិកដូចជា Cadillac និង Lincoln ទោះបីជាមានចំនួនតិចក៏ដោយ។
ប្រសិនបើការដំឡើងពន្ធពីសំណាក់សហរដ្ឋអាមេរិកធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាចុះខ្សោយនោះអត្រានៃការកើនឡើងចំនួនអ្នកប្រើប្រាស់រថយន្តអាចនឹងធ្លាក់ចុះ ដោយអ្នកទិញជ្រើសរើសជម្រើសថោកជាងពីប្រទេសជប៉ុន ឬកូរ៉េ ជាជាងការនាំចូលពីអាមេរិក។
ទស្សនវិស័យពាណិជ្ជកម្មនាពេលអនាគត
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជាពិសេសប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា បានបង្ហាញការព្រួយបារម្ភចំពោះពន្ធថ្មីរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ វាក៏បានសង្កត់ធ្ងន់ផងដែរអំពីសារៈសំខាន់នៃការរក្សាទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មដ៏រឹងមាំជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក
តើកម្ពុជាអាចធ្វើអ្វីបាន?
+ ចរចាជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីអនុគ្រោះលើការយកពន្ធដ៏ច្រើនសម្បើមនេះ៖ កម្ពុជាអាចសុំចរចាជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីទទួលបានលក្ខខណ្ឌពាណិជ្ជកម្មអនុគ្រោះ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលពិនិត្យឃើញថា ការដំឡើងពន្ធនេះប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់វិស័យឧស្សាហកម្មកម្ពុជា។
+ ពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយទីផ្សារផ្សេងទៀត៖ កម្ពុជាអាចជំរុញបន្ថែមទៀតឆ្ពោះទៅរកពាណិជ្ជកម្មជាមួយប្រទេសចិន សហភាពអឺរ៉ុប ឬបណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ាន ដើម្បីបញ្ចៀសការខាតបង់ពីរបាំងពាណិជ្ជកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។
លើកទឹកចិត្តដល់ការផ្គុំរថយន្តក្នុងស្រុក៖ ប្រសិនបើការនាំចូលរថយន្តរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកធ្លាក់ចុះ កម្ពុជាអាចស្វែងរកជម្រើសដើម្បីដំឡើងរថយន្តក្នុងស្រុក ដោយទាក់ទាញការវិនិយោគលើការផលិតរថយន្ត។
ការប្រែប្រួលទំនោរពាណិជ្ជកម្មសកល
មិនមែនតែកម្ពុជាទេ សហរដ្ឋអាមេរិកក៏បានដំឡើងពន្ធបន្ថែមទៀតលើប្រទេសផ្សេងៗ ដែលអាចនាំឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរទំនោរពាណិជ្ជកម្មទូទាំងពិភពលោក ប្រសិនបើរថយន្តរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកកាន់តែមានការប្រកួតប្រជែងតិចតួចដោយសារការរឹតបន្តឹងអត្រាពន្ធនាំចូល អាចធ្វើឱ្យក្រុមហ៊ុន ឬឃ្លាំងនាំចូលរថយន្តនៅកម្ពុជាសម្លឹងមើលទីផ្សារផ្សេងពីសហរដ្ឋអាមេរិក។
សរុបជារួម
ការដំឡើងពន្ធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកលើផលិតផលកម្ពុជាមិនមានផលប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់លើការនាំចូលរថយន្តរបស់អាមេរិកមកកម្ពុជានោះទេ វាគ្រាន់តែមានការប៉ះពាល់ដោយប្រយោលខ្លះ។ ប្រសិនបើ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាថយចុះ មានការប្រែប្រួលទំនោរពាណិជ្ជកម្ម និងការផ្លាស់ប្តូរចំណូលចិត្តរបស់អ្នកប្រើប្រាស់អាចកាត់បន្ថយតម្រូវការរថយន្តរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅកម្ពុជា។
ឈ្មួញកម្ពុជាអាចស្វែងរកជម្រើសដែលមានតម្លៃសមរម្យពីប្រទេសជប៉ុន ឬកូរ៉េ ប្រសិនបើលក្ខខណ្ឌសេដ្ឋកិច្ចមិនសូវអំណោយផល។ អនាគតនៃការនាំចូលរថយន្តរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកមកកម្ពុជានឹងអាស្រ័យលើទំនាក់ទំនងការសម្របសម្រួលពាណិជ្ជកម្មរវាងថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិក។
ប្រភព៖
Financial Times
Khmer Times
Phnom Penh Post
Vietstock
